نهادهای مالی چه هستند و چه وظایفی دارند؟، نهادهای مالی، بنگاه هایی هستند که خدمات آن ها مربوط به دارایی های مالی است. این نهادها با عنوان واسطه های مالی شناخته می شوند. نهادهای مالی باعث می شوند سرمایه با سرعت بیشتر و هزینه کمتر در جریان قرار بگیرد. در واقع وظیفه اصلی نهادهای مالی انجام امور مالی و سرمایه گذاری است.
نهادهای مالی یکی از ارکان مهمی هستند که در بازارهای مالی نقش ایفا می کنند و در اکوسیستم اقتصادی اهمیت ویژه ای دارند. مهمترین وظیفه نهادهای مالی که باعث می شود اهمیت آن را در اقتصاد و گردش مالی درک کنیم این است نهادهای مالی کمک می کنند منابع مالی بین افرادی که مازاد منابع دارند و افرادی که کمبود منابع مالی دارند ارتباط برقرار شود.
نهادهای مالی کمک می کنند این دست ارتباطات به سرعت و راحتی انجام شود. علاوه بر این نظارتی که نهادهای مالی بر این امور دارند باعث میشوند ریسک این معاملات تا حد زیادی کاهش پیدا کند. این دست از خدمات خدماتی نیستند که از یک موسسه حسابداری یا موسسه حسابرسی بر بیاید.
نهادهای مالی کدامند؟
در ادامه به برخی از مهمترین نهادهای مالی اشاره می کنیم.
- بانک های تجاری
- مشاوران سرمایه گذاری
- شرکت های سرمایه گذاری
- صندوق های سرمایه گذاری
- شرکت های کارگزاری
- شرکت های تامین سرمایه
- صندوق های بازنشستگی
- شرکت های بیمه
- شرکت های پردازش اطلاعات مالی
- موسسات رتبه بندی اعتباری
- صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله بورسی
- صندوق های زمین و ساختمان
- صندوق های پوششی
- شرکت سپرده گذاری مرکزی
وظایف نهادهای مالی چیست؟
نهادهای مالی وظایف زیادی دارند و وظایف و فواید آن ها محدود به مواردی که اشاره کردیم نمی شوند. به طور جامع مهمترین وظایف نهادهای مالی شامل موارد زیر است:
- دریافت تقاضای اعطای مجوز نهادهای مالی
- بررسی صلاحیت و شرایط متقاضیان دریافت مجوزهای نهادهای مالی
- تطبیق شرایط متقاضیان دریافت مجوزهای نهادهای مالی با مقررات و تهیه گزارش در مورد موافقت یا مخالفت با اعطای مجوز
- ارتباط با نهادهای مالی مرتبط و انجام مکاتبات با آن ها
- انجام هماهنگی های لازم برای تشکیل جلسات در مورد نهادهای مالی و مسائل مرتبط
- دریافت و تکمیل مدارک پرونده نهادهای مالی مورد نظر و بایگانی اسناد و اطلاعات آن ها
- تدوین گزارش از اسناد و اطلاعات نهادها
- ارتباط و هماهنگی با نهادهای برون سازمانی در مورد نهادهای مالی
انواع نهادهای مالی
در مهمترین دسته بندی نهادهای مالی می توان آن ها را به دو دسته اصلی تقسیم کرد:
- نهادهای سپرده پذیر (فعال در بازار پول)
- نهادهای غیرسپرده پذیر (فعال در بازار سرمایه و بیمه)
نهادهای مالی سپرده پذیر
این نهادها همان واسطه هایی هستند که برای مثال از طریق دریافت کارمزد بابت ارائه خدمات مالی یا حاشیه سودی که از تفاوت نرخ اعطای وام و پذیرش سپرده به دست می آید به مسیر خود ادامه می دهند. بانک ها و موسسات مالی نمونه های خوبی از نهادهای سپرده پذیر محسوب می شوند.
نهادهای مالی غیرسپرده پذیر
نهادهای مالی دیگری که در عرصه اقتصاد فعالیت می کنند نهادهای مالی غیر سپرده پذیر هستند. این نهادها خدمات تخصصی ارائه می کنند و از این راه درآمد کسب می کنند. شرکت های بیمه، صندوق های سرمایه گذاری مشترک، شرکت های تامین سرمایه نیز نمونه های خوبی از نهادهای مالی غیر سپرده پذیر محسوب می شوند.
نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار (بازارهای سرمایه)
در مبحث نهادهای مالی عبارتی با عنوان نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار مطرح است. نهادهای فعال در هر بخشی که متمرکز باشند به این معنی است که بیشترین فعالیت را در آن بخش دارند و نقش مهمی را در آن اکوسیستم ایفا می کنند. در واقع منظور از نهادهای مالی فعال در بازار اوراق بهادار همان نهادهایی هستند که در بازارهای سرمایه فعالیت می کنند. این نهادها را پیش تر با عنوان نهادهای سپرده پذیر معرفی کردیم.
برخی از نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه:
- مشاوران سرمایه گذاری
- شرکت های پردازش اطلاعات مالی
- شرکت های تامین سرمایه
- صندوق های بازنشستگی
- …
برخی از نهادهای مالی فعال در بازار پول نیز شامل موارد زیر هستند:
- بانک ها
- موسسات اعتباری
- شرکت های تجاری
- موسسات دولتی
- صندوق های سرمایه گذاری
- …
انواع نهاد مالی غیرسپرده پذیر (نهادهای بازار سرمایه)
در مهمترین تقسیم بندی که می توان برای نهادهای مالی غیر سپرده پذیر انجام داد می توان آن ها را به 3 دسته زیر تقسیم کرد:
- نهادهای خود تنظیم گر
- واسطه های بازار
- سایر فعالان بازار سرمایه
